Đôi khi, chúng ta mua một món hàng theo thói quen, theo một hiệu ứng tâm lý mà ngay cả bản thân cũng không giải thích được. Hãy để cuốn sách “Hiệu ứng chim mồi” (Hạo Nhiên – Quốc Khánh) tiết lộ những bí kíp, ứng dụng hiện tượng tâm lý trong bán hàng mà bạn chưa biết nhé.
1, HIỆU ỨNG CHIM MỒI
“Khi lướt trên mạng, nhất là khi truy cập vào các trang báo hoặc dịch vụ lưu trữ (hosting) hay tên miền (domain) , các bạn sẽ bắt gặp những gói sản phẩm được định giá rất…”ngu”. Có cảm giác như mua bất kỳ gói sản phẩm nào khác cũng rẻ hơn, và anh bán hàng chắc đang chầu rìa méo mỏ vì ế gói sản phẩm được thiết kế lúc thiếu cân nhắc ấy.
Nhưng thực ra không phải. Người bán hàng ấy thực sự là một cao thủ về tâm lý học và nghệ thuật bán hàng . Gói sản phẩm đó không phải để bán. Nó chỉ là “chim mồi” mà thôi, và được sinh ra để thực hiện một sứ mệnh đặc biệt :Nó ra đời để…bán ế. Ngươi bán hàng đã vận dụng triệt để hiệu ứng chim mồi để “hạ” khách hàng khi họ còn chưa kịp hiểu vấn đề…
Vậy hiệu ứng chim mồi là gì, và có thể ứng dụng nó vào chuyện làm ăn như thế nào?
Hiệu ứng chim mồi
Hiệu ứng chim mồi (Decoy effect) , hay còn gọi là hiệu ứng ưu thế bất cân xứng (Asymmetric dominance effect) , một hiệu ứng rất thường được dân kinh doanh dùng trong định giá.
Để đơn giản, ta có thể hiểu như sau: khi khách hàng đang khó quyết giữa hai lựa chọn A& B , việc thêm lựa chọn thứ 3 là chim mồi của B, giúp tôn vị thế của B lên, sẽ làm khách hàng cảm thấy B tốt hơn hẳn. Bạn có thể xem phần Phụ lục 1 để hiểu về hiệu ứng chim mồi một cách logic hơn. Ởđây, chúng ta sẽ không đi sâu vào phân tích khoa học, mà sẽ thông qua cá ví dụ thực tiến để dễ hiểu.”
Để dễ hiểu hơn ở đây mình lấy 1 ví dụ, khi bạn bán hai sản phẩm A & B. Nếu bạn chỉ để nguyên hai sản phẩm thì khả năng mua hai sản phẩm dự đoán sẽ như nhau tùy thuộc vào mục đích của khách hàng. Nhưng nếu bạn muốn bán sản phẩm B nhiều hơn, bạn thêm vào sản phẩm C. Sản phẩm C có thuộc tính chỉ kém sản phẩm B chút xíu nhưng giá lại xấp xỉ sản phẩm B. Mà sau khi bạn so đi tính lại vẫn thấy mua sản phẩm B lời hơn mua sản phẩm C, vậy là bạn chọn B thay vì sản phẩm kém cạnh C. Thực ra, C chỉ được thêm vào làm “mồi” để bạn mua B nhằm tối ưu doanh số của B chứ không nhằm bán hàng.
HIỆU ỨNG HÀO QUANG
“Có thể bạn chưa để ý, mỗi tố chất tốt đẹp của bản thân hay của doanh nghiệp cũng có thể “tỏa hào quang” soi rọi tất cả những tố chất chưa được đẹp khác . Đó là lý do vì sao ta luôn thấy những người đẹp trai, đẹp gái đáng tin, vui vẻ và nói chuyện thuyết phục hơn (dù trong thâm tâm ta vẫn tự nhắn nhủ rằng mình phải tỉnh táo) . Đó là lý do vì sao diễn viên hay lấn sân sang làm ca sỹ, còn người mẫu cũng hay chuyển sang làm người dẫn chương trình, dù diễn và hát hay, xinh đẹp và nói tốt, tất cả chả ăn nhập gì với nhau. Đó là lý do vì sao ta tin rằng một giáo sư toán luôn giỏi về các môn cần tính toán, tuy rằng hai việc này chưa chắc liên quan đến nhau. Issac Newton chơi chứng khoán vẫn thua tối mặt đấy thôi!
Tất cả các hiện tượng này được các nhà khoa học gọi bằng một cái tên rất hình tượng: hiệu ứng hào quang.
Hiệu ứng hào quang
Theo hiệu ứng hào quang (Halo Effect) , người ta thường bị quan điểm, thái độ chung về một sự vật (sự việc, con người) làm ảnh hưởng đến việc đánh giá một tính chất nào đó của sự vật đó. Như đã nói ở trên, ta thường có xu hướng cho rằng một giáo sư toán học sẽ giỏi việc quản lý trường học hay làm chính trị , dù rằng trên thực tế,ông giáo sư chỉ giỏi toán mà thôi. Việc giỏi toán của ông giáo sư đã “tỏa hào quang” và khiến ta cho rằng ông cũng giỏi những vấn đề khác. Ý tưởng này nghe có vẻ phi logic, nhưng thực sự đó là cách mà chính bạn vẫn suy nghĩ mỗi ngày!”
Như trong cuộc sống chẳng hạn, bạn cho rằng một người giỏi lập trình đương nhiên biết tất cả về máy móc từ sửa điện thoại, sửa máy tính, máy in… nhưng thực ra họ chỉ biết một vấn đề là lập trình mà thôi. Chính khả năng lập trình của họ đã tỏa hào quang để mọi người có lầm tưởng rằng những vấn đề về máy móc khác họ cũng biết làm nhưng thực tế là không phải.
Trong kinh doanh, những sản phẩm bán chạy nhất, sản phẩm chủ lực của một nhãn hàng cực kỳ tốt, cực kỳ hữu dụng nên người tiêu dùng cũng sẽ mặc định những sản phẩm khác của nhãn hàng cũng có chất lượng tốt tương tự. Sản phẩm tốt này đóng vai trò hào quang, sản phẩm “mồi” để nhãn hàng bán được nhiều hàng, nhiều chủng loại hàng hơn khi họ đã có một sản phẩm chủ lực, sản phẩm bán chạy.
HIỆU ỨNG CHÂN LÝ ẢO TƯỞNG
“Hằng ngày, trên báo đài, tivi, internet, ta luôn bắt gặp những người cứ lặp đi lặp lại những thông điệp quảng cáo …sai lè ra. Họ làm thế để làm gì,khi mà nhiều thông điệp vừa nghe vào đã thấy vô lí (kiểu như ‘hàng đầu Việt Nam” chẳng hạn)? Tại sao họ lại chịu chơi chịu chi bỏ không ít tiền ra để lặp đi lặp lại những điều có vẻ như vô nghĩa này?
Không, không có gì là vô nghĩa cả. Không một chuyên gia có thực lực nào lại đổ tiền ra làm những điều vô ích không có lợi cho họ. Thực ra, những người hay lặp đi lặp lại ấy là chuyên gia sử dụng kỹ thuật tuyên truyền với nền tảng tâm lý học cực khủng. Họ đã sử dụng hiệu ứng chân lý ảo tưởng để biến sai thành đúng theo cách có vẻ ngu ngốc nhưng hiệu quả vô cùng.
Và giờ đây, bạn cũng sẽ biết được tuyệt chiêu này.
Hiệu ứng chân lý ảo tưởng
Theo hiệu ứng chân lý ảo tưởng (Illusory truth effect) , con người sẽ tin một thông tin là đúng chỉ đơn giản vì… họ tiếp xúc với thông tin nào đó nhiều hơn!
Nói cách khác, nếu mỗi ngày bạn đều nghe đi nghe lại thông tin nào đó (mà bạn chưa kiểm chứng), thì bạn sẽ có xu hướng tin rằng thông tin này là đúng hơn là một thông tin bạn chỉ mới nghe lần đầu.”
Nói mình nghe khi mua điện thoại, điện máy trong nhà cái tên nhãn hiệu nào bạn nghĩ đến đầu tiên? Có phải Thế giới di động, điện máy xanh? Khi muốn mua máy lọc nước, có phải bạn nghĩ đến máy lọc Kangaroo đầu tiê không?
Với giai điệu quen thuộc, thông điệp lặp đi lặp lại trên các phương tiện truyền hình, quảng cáo ngoài trời đến mức ám ảnh. Những nhãn hàng trên đã làm rất tốt một điều là thâm nhập vào trí nhớ của người tiêu dùng. Cái gì nghe 1 2 lần , rồi n lần từ khó chịu rồi sẽ chuyển sang quen dần và từ lúc nào, điều đó in sâu vào bộ nhớ của bạn và bạn mặc định điều đó là đúng. Và từ đó, khi mua một sản phẩm nào đó, trong bộ nhớ của bạn sẽ bật ra cái tên đó đầu tiên và tiến hành mua hàng.
Và còn rất nhiều hiệu ứng “lợi hại” giúp bạn thuận lợi hơn và chiến thắng trong kinh doanh: Hiệu ứng trung hòa, tâm lý học tiến hóa, hiệu ứng sai lầm… đã và đang ảnh hưởng đến quyết định mua hàng của bạn hàng ngày, hàng giờ mà bạn không hề hay biết.
Lý thuyết nếu không ứng dụng được vào thực tế thì cũng chỉ là lý thuyết suông, thực hành mà không căn cứ trên lý thuyết thì cũng không có căn cứ. Cuốn sách này đã làm rất tốt nhiệm vụ kết hợp cả hai thứ trên với nhau. Kết hợp dùng lý thuyết được trình bày rất dễ hiểu, rất ngắn gọn với những ứng dụng thực tế cả trong cuộc sống lẫn kinh doanh khiến các lý thuyết đó hòa vào từng vấn đề trong cuộc sống, trong kinh doanh buôn bán. Từ đó người đọc có thể dễ dàng hình dung ra hiệu ứng tâm lý đó và ứng dụng vào trong công việc kinh doanh của họ.
Nói chung, đây là một cuốn sách dễ đọc, dễ hiểu, dễ áp dụng mà bạn chắc chắn sẽ “nghiện” đấy. Tin mình đi 🙂
Đặt sách tại TIKI: https://shorten.asia/UbCYVJKm
Đặt sách ngay tại: https://shorten.asia/YmzdM5ba
Liên hệ đặt bài/ xem portfolio qua gmail: ngathanh2703@gmail.com
Hoặc Fanpage: https://www.facebook.com/reviewsachvamarketingonline
Review sách ” Trên Lưng Khổng Tượng “: Kinh Doanh Online Trên Sàn Thương Mại Điện Tử
Review sách ” Quản trị Marketing “: Cuốn sách hay về Marketing các Marketer nhất định phải đọc
Review sách “Khởi Nghiệp Du Kích”: “Đập tan” nỗi sợ khởi nghiệp khi kinh nghiệm và nguồn vốn hạn hẹp
Review sách “Ngồi khóc trên cây”: Số phận đôi khi sẽ thử thách chúng ta theo những cách rất đặc biệt
Review sách “Hạnh phúc là”: 500 gợi ý để sống trọn từng giây
Review sách “Ý tưởng này là của chúng mình”: Quảng cáo vui lắm, rảnh vô làm chơi !
Review sách “Cuộc sống rất giống cuộc đời”: Cười từ nhà ra phố với những mẩu chuyện vui hết cỡ
Blog review sách hay – Review sách và Cung cấp các kiến thức về Marketing